Category: Komuniteti Hebre Shqiperi

I dyti prej tre reportazheve mbi hebrenjtë e Janinës tregon krijimin e jetës hebraike tek ne, martesat e përziera, si u bënë hebrenjtë shqiptarë dhe domethënien e të qenit hebre këtu. Autor: Altin Raxhimi | BIRN | Rrugica e hebrenjve, Vlorë

Pjesa dërrmuese e hebrenjve të Shqipërisë janë me origjinë nga Janina. Në të parin prej tre reportazheve mbi ta zbulohet ky komunitet, dikur qendër e rëndësishme dhe e veçantë dhe për vetë botën hebreje.
Autor: Altin Raxhimi | BIRN | Lagjja Kastro, Janinë

Hebrenjtë e Hungarisë ndihmuan edhe Heroin Kombëtar të Shqipërisë dhe të qytetërimit evropian, Gjergj Kastriot Skënderbeun për të ardhur në fuqi. Populli shqiptar nuk lejoj që të keqtrajtohej dhe persekutohej asnjë hebre, në një kohë kur në vendet e tjera të Evropës së pushtuar u shfarosën 6 milionë nga të 11 milionët e vendosur në këto vende, ndër të cilët 1 milionë e 500 mijë fëmijë. Kjo e nxori Shqipërinë në vendin e parë nëEvropë ndër vendet e pushtuara nga nazifashistët.

Rrallë ka qenë e pranishme Shqipëria kaq shumë në mediat e huaja për një çështje të veçantë siç është çështja e shpëtimit të hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Rrjeti amerikan CNN ka përgatitur disa vjet më parë një artikull me pyetjen se pse shqiptarët i shpëtuan hebrenjtë gjatë Holokaustit. Shkrimi i botuar nga VOAL.ch.

Një rrëfim prekës nga Johanna Jutta Neumann, hebrejes së shpëtuar në Shqipëri gjatë Holokaustit, shkruar mjeshtërisht nga gazetarja e njohur shqiptare, Elida Buçpapaj për gazetën online VOAL.ch.

Nga rrugët e Bronx-it, te lartësitë e Wall Street-it, Paul Bernstein tregon për jetën e tij të pasur, lidhjen e tij me Norman Gershman, mbështetjen e tij për kauzat humanitare, dhe rëndësinë e promovimit të shpëtimit të hebrejve nga shqiptarët gjatë Holokaustit.

Gazeta frankofone hebraike, “La Tribune juive”, ka botuar me 28 prill 1939, një shkrim në lidhje me hebrenjtë e Shqipërisë (të lindur ose refugjatë), të cilët gjatë pushtimit të Shqipërisë nga Italia fashiste, janë detyruar të largohen prej vendit tonë.

Një qarkore e vitit 1939,  e lëshuar nga Ministria e Brendshme shqiptare, parashikonte regjistrimin e të gjithë shtetasve hebrenj që jetonin në Shqipëri, me qëllim strehimin dhe marrjen e tyre në mbrojtje. Qarkorja e Ministrisë së Brendshme i drejtohet të gjitha prefekturave ku iu kërkohet të regjistrojnë të gjithë shtetasit e kësaj kombësie me të gjitha të dhënat personale.

Shqiptarët hebrenj, midis nderimit dhe zhveshjes së dhunshme . Sipas një dialogu me doktorin Zino Matathia.

Po, atje ishte zhdukur, mes flakëve dhe habisë, motra e mikut tim të paharruar Josef Jakoel, që në Tiranë mbante ende peshën e pengut të madh. Para se të ikte në Tokën e Shenjtë, Josefi më thoshte: “Të më thahet krahu nëse harroj Shqipërinë”